Heil appelsína er miklu óhollari en hálf

Maður þarf ekki að vera vel að sér í næringarfræði til þess að giska á að það sé vond hugmynd að ala börn (eða fullorðna ef því er að skipta) eingöngu á orkuríku og/eða mjög einhæfu fæði. Og nei, ég vil ekki að skólamötuneyti bjóði upp á franskar og pizzu daglega. En hvað í fjandanum á þetta að þýða?

Ég tek fram að ég hef ekki séð þáttinn, bara þessa umfjöllun og hugsanlega er þátturinn öllu vandaðri en það er eitthvað verulega athugavert við þessa frétt á visi.is. Þarna er „óhollusta“ ekki mæld í viðbættum sykri, gerviefnum eða neinu því sem mannslíkaminn hefur ekkert við að gera, heldur í hitaeiningum. Sem merkir þá líka að ein appelsína er 100% óhollari en hálf appelsína. Eru menn alveg að tapa sér? Hvernig dettur einhverjum í hug að snitsel í raspi eða pizza með kjötáleggi séu í eðli sínu „óhollar“ máltíðir? Ég get tekið undir að það er einkennileg krafa að kjötinnihald í snitseli sé 60% en er átt við sneiðina sjálfa eða er átt við að snitselmáltíð eigi að vera að 60% kjöt? Ef það er hugmyndin þá er þetta bara í góðu lagi. Ef er aðeins átt við sneiðina þá felst villan í því að kalla hana snitsel en ekki í því að telja 60% kjötinnihald nægilegt. Börn hafa enga sérstaka þörf fyrir mikið kjöt.

Ég hef að vísu takmarkaða trú á annarri næringarráðgjöf en „hvað sem er er gott í hófi“ en samkvæmt ráðleggingum manneldisráðs gilda eftirfarandi reglur um samsetningu orkunnar:

Hæfilegt er að prótein veiti 10-20% heildarorku. Ráðleggingar fyrir hópa fólks miðast við 15% orkunnar úr próteinum.
Hæfilegt er að fá 25-35% orkunnar úr fitu, þar af komi ekki meira en 10% orkunnar úr harðri fitu. (Með harðri fitu er átt við bæði mettaðar fitusýrur og trans-ómettaðar fitusýrur). Ráðleggingar fyrir hópa fólks miðast við 30% orkunnar úr fitu.
Hæfilegt er að úr kolvetnum fáist 50-60% af orkunni, þar af ekki meira en 10% úr viðbættum sykri. Ráðleggingar fyrir hópa fólks miðast við 55% orkunnar úr kolvetnum. (Meira hér.)

Samkvæmt þessu ætti snitsel ásamt kartöflum og salati með ávaxtabita í eftirrétt að vera prýðilega samsett máltíð. Kjötpizza getur líka verið hluti af ágætum matseðli. Grænmetissúpu á undan eða gott salat úr grænmeti eða ávöxtum eða þá að hafa hina aðalmáltíð dagsins í orkurýrari kantinum. Auðvitað verða alltaf til börn sem borða of mikið snitsel eða of margar pizzusneiðar en lausnin er varla sú að úthýsa hitaeiningum úr skólamáltíðum.

Í öllu þessu offramboði af orkuríkum mat er alveg ástæða til að vera vakandi en mikið ofboðslega líst mér illa á að taka á offituvandamálum barna með því að tala um hitaeiningar eins þær séu eitur.