Einangrunarkenningin

Svo sem við er að búast hafa samtökin Blóð og gröftur komist að áður óþekktum staðreyndum um sögu lands og þjóðar. Íslensk menning þróaðist á sama hátt og stærðfræðin, vegna landfræðilegrar einangrunar (Eins og kom fram í síðasta pistli þá þróuðu arabar stærðfræðina ekki áfram heldur varðveittu aðeins vísindi Grikkja.)

Samkvæmt fræðum þeirra þróaðist íslensk menning á sama hátt og öll önnur menning í einangrun. Eða svo vitnað sé í sagnfræðinginn Mjölni:

„Nú, þróast þá menning einungis við blöndun? Varð Íslensk menning ekki til við einangrun Íslands frá norðurlöndunum? Menning þróast auðvitað oft undir áhrifum annara menningar, rétt eins og jurtaætur og rándýr hafa mikil áhrif á þróun hvors annars, sammt myndast mismuandi menningarheimar alltaf við aðskilnað.“

Ég verð að játa að ég ég hrökk strax í ákveðna neikvæðni, hlustaði ekki með opnum huga. Ég hef nefnilega svo lengi trúað því að íslensk menning hafi alla tíð orðið fyrir töluvert miklum áhrifum frá útlöndum og blómstrað því betur sem samgangur við umheiminn var meiri.

Mér til afsökunar lærði ég villukenningar í skóla, t.d. þá að á fyrstu öldum Íslandsbyggðar hefði ungir menn varla þótt menn með mönnum nema fara utan og helst gerast hirðmenn norrænna konunga. Þannig hefði okkar sérstaka dróttkvæðahefð þróast. Já og skipasagan… dálítið sláandi að heyra að svona miklar og róttækar breytingar frá langskipum og krörrum og allt til fiskveiðiskipa 20. aldar hafi þróast án verulegra áhrifa frá umheiminum. En þetta er semsagt einhver vitleysa, heimsmynd og hugmyndafræði Íslendinga er sjálfssprottin sem og þekking. listir og leikir eða áhrif annarra þjóða allavega hverfandi.

Kyrrstöðukenningin
Ég efaðist enn um að menning væri nema að litlu leyti sjálfsprottin en sá ekki fram á að ég fengi botn í þetta í bili svo ég sneri mér aftur að spurningunni um skaðleg áhrif innflytjenda, Ég spurði meistara Mjölni hvort hann sæi ekki alveg eins ástæðu til að banna sjónvarp, tölvuleiki, internetið, og aðra menningarmiðla sem augljóslega hefðu mengað hina tæru víkingamenningu með amerískum áhrifum. En þá kom á daginn að það er semsagt ekki íslensk nútímamenning sem stendur til að vernda, heldur eitthvað allt annað. Eins og Mjölnir segir:

„Þar sem gildismat svona drasl vestrænna menningar byggist á materíalískum hugsunnarhættim, óábyrgð, heimsku, dýrkun á öðrum kynþáttum, og að hefðbundin menning sé svo „lame“. Þá myndi ég sega að þessi hnattræna drasl menning sé mjög skaðleg öllum menningarheimum. En þar sem þettað ódæði er aðalega ríkjandi í hvítum löndum, auk þess að eini valmöguleikinn gagnvart þessari drasl menningu er fjölmenning, upprunnalega menning og gildismat ríkjandi í Evrópulöndum er ekki valmöguleiki, allavega samkvæmt fjölmiðlum og vesælingum eins og þér sem er illa haldið af pólutískum réttrði og sjálfshatri. Þá er þettað niðurdráp á einkennum Evrópulanda auk þess áróður sem kvetur til kynblöndunnar og óábyrgð gagnvart eigin fólki, myndi ég þá flokka þettað sem þjóðarmorð, þar sem menningarlegum og líkamlegum einkennum hvíta mannsinns fer fækkandi.“

Þegar hér var komið sögu var ég eiginlega alveg hætt að botna í hlutunum. Það á semsagt ekki að vernda mennigu okkar eins og hún er í dag, heldur eitthvað annað. Keli spurði hvaða menningartímabil ætti þá að vernda, hvort hann væri að tala um Ísland fyrir 100 árum, 500 árum eða 1000. Og enn hrjóta viskuorð af vörum læriföður vors:

„Ef þú berð saman menningu Ísland fyrir 1000 og menningu fyrir 100, þá sérðu augljósan samanburð og þróun sem hefur orðið í takt við framþróun í þekkingu og tímann. “

Ég verð að játa að ég skil ekki alveg hvað átt er við með þróun í takt við framþróun í þekkingu og tíma, þetta er bara það djúpt en jú vissulega eru líkindi með Íslandi á 10. öld og þeirri 19. annað hvort væri það nú. Ég fór samt að hugsa um það hversu mikið ég ætti raunverulega sameiginlegt með þrælum Guðrúnar Ósvífursdóttur og hvort það væri sú menning sem ætti að troða upp á mig til að forða mér frá frekari áhrifum frá Filippseyingum og öðrum „skítaskinnum“. Ég hef nefnilega kynnst nokkrum Filippseyingum og lyndir bara ágætlega við þá og þeir hafa ekki brennt orðabækurnar mínar eða laumað hrísgrjónum í slátrið. Ég spurði því Mjölni hinn fróða því hvort væri nokkuð meiri munur á íslenskri og filippseyskri menningu í dag en menningu Íslendinga fyrir kristnitöku og á 19.öld. Nú var meistarinn orðinn dalítið pirraður:

„Ertu vangefin? Bókmenntirnar eru nánast þær sömu, gildismatið svipað, maturinn eins en þí klæðarburðurinn öðruvísi. Menning Filipseyjinga er í fyrsta lagi Asísk og þar með allt öðruvísi en Evróspkar.“

Ert’ekki að grínast? Og ég sem hélt að ritöld hefði ekki hafist á Íslandi fyrr en 200 árum eftir kristnitöku. Ég sem hélt að Jónas Hallgrímsson og co hefðu einmitt tekið upp forna bragarhætti og hafið menningu fornaldar til vegs og virðingar af því að þeir töldu menningararfinn vera að týnast. Ég sem hélt að Jónas og félagar hefðu einmitt byggt á fornri norrænni hefð en skreytt svo skáldskap sinn með áhrifum frá ýmsum löndum. Að hugsa sér, sonnettan er þá líklega ekkert ítölsk, heldur hefur fólk einnig þekkt hana á 10. öld.

Og gildismatið my ass. Mér var ungri kennt að fyrir kristnitöku hefðu sæmdarmorð tíðkast á Íslandi, jafnvel frændvíg en að trúarbrögð upprunnin í Mið Austurlöndum hefðu borist til landsins og haft að einhverju leyti áhrif á þá stefnu að menn gætu varið heiður ættar sinnar með því að krefjast fébóta. En nú veit ég að sama gildismat ríkti á 10. öld og þeirri 19. Ég er svo aldeilis hissa.

Maturinn. Kannski var kartaflan ekkert svo merkileg uppgötvun eftir allt saman. Ég þarf að láta hann Inga á Engi sem skipulagði miðaldahlaðborðin í Skálholti vita að hann sé alveg úti á þekju þegar hann fjallar um matarmenningu Íslendinga í gegnum tíðina. Ég tók einu sinni útvarpsviðtal við hann og fannst svo ofboðslega heillandi hvað miklar breytingar urðu á mataræði Íslendinga bara frá 12. öld til þeirrar 17. En hans vinnuteymi fór bara eftir sagnfæðilegum heimildum og innflutningsskýrslum.

Já mann setur bara hljóðan en það er ekki aðeins tilfinningaleg ástæða til að vernda þessa sérstöku menningu sem þróaðist í einangrun og tók litlum sem engum breytingum í 1000 ár, það er líka praktíst, því eins og Mjölnir bendir á:

„Koma síðan ferðamenn ekki til íslannds til þess að sjá og upplifa Íslenska menningu og hitta afkomendur víkinga? Ég efast um að ferðamenn komi hingað til þess að sjá alþjóðlegt menningarsull af gerólíku fólki.“

Já það er satt. Við verðum að vernda íslenska kynstofninn. Rétt eins og landnámshænuna. Hafa afkomendur víkinga sýnilega. Ekki viljum við nú hætta á að ferðamenn sjá „skitaskinn“ á rölti um náttúru Íslands. Það gæti endað með því að einhver þeirra æli ofan í Geysi en það yrði náttúrulega bara ein af hræðilegum afleiðingum yfirstandandi þjóðarmorðs á hvítum.