Kynjuð meðvitund um lýðræðishlutverk líffæra

bris2

Halla Gunnarsdóttir, aðstoðarráðherra, næstæðsti maður innanríkismála á Íslandi hefur fjallað nokkuð um skoðanir sínar á staðgöngumæðrun. Hún er mótfallin staðgöngumæðrun enda þótt allar marktækar rannsóknir á Vesturlöndum sýni að allt sem andstæðingar staðgöngumæðrunar halda fram um nauðung og hörmungar tengdar henni er goðsögn ein.

Halla veit alveg af þessum rannsóknum og ég hef undrast afstöðu hennar og satt að segja verið dálítið hneyksluð á því að manneskja í valdastöðu telji sig geta sniðgengið allar rannsóknir undanfarinna áratuga. Nú hefur Halla þó gert nánari grein fyrir hugmyndafræðinni að baki viðhorfi sínu og nú loksins er ég búin að sjá ljósið. Þetta snýst semsagt ekki um kvenfrelsi, heldur um menningarlega afstöðu til legsins.
images (1)Halla leggur út af kenningum feministans Germaine Greer, (æ þið vitið þessi sem sagði „I think that testosterone is a rare poison“) en hún hefur t.d. bent á virðingarleysið sem birtist í líffræðilegum skýringarmyndum af leginu, sem sýni það „eins og vasa á billjard-borði, rými sem bíður þess að vera fyllt.“  Greer telur ennfremur að tungumálið endurspegli menningarlegt meðvitundarleysi um þetta líffæri. Þannig sé oft talað um að kona sé með barn í maganum en ekki í leginu og konur lýsi tíðaverkjum sem eymslum í maga eða baki.

Þessi pistill Höllu vakti mig til meðvitundar um meðvitundarleysi mitt, ef svo má að orði komast. Meðvitundarleysi mitt um minn eigin líkama. Og ekki bara mitt, heldur samfélagsins alls. Í raun ríkir víðtækt menningarlegt meðvitundarleysi um innri líffæri.

Tökum t.d. hið mikilvæga líffæri bris. Ég verð að játa á mig alvarlega vanþekkingu á starfsemi brissins. Ég er ekki einu sinni viss um staðsetningu þess í mínum eigin líkama. Ef ég fengi verki í brisið, myndi ég sennilega segja lækninum að ég væri með verki í kvið eða baki. Það væri ekki svo alvarlegt mál ef þetta meðvitundarleysi einskorðaðist við mig, en ég skal hengja mig upp á það að meirihluti þjóðarinnar getur ekki útskýrt muninn á brisi og milta eða staðsett þessi líffæri í líkamanum.

bris2Alvarlegra er þó meðvitundarleysið um klámvæðingu þessa mikilvæga og sjálfbæra líffæris sem birtist í skýringarmyndum af því. Ekki er ólíklegt að það sé einmitt þessi afhelgun sem birtist í fallosargervingu þess, sem veldur þeirri þöggun um brisið sem einkennir alla framtíðarsýn lýðræðisverundar okkar. Vel mætti teikna skýringarmyndir þannig að líffærið minnti frekar á svínalund eða jafnvel á leggöng en með því að teikna brisið sem fallos, er mikilvægi kvenlegra eiginleika í starfsemi þess smættað niður í svokallaðar beta-frumur. Beta-frumur hafa það hlutverk að halda aftur af skaðlegri starfsemi alfa-fruma, sem án aðhalds myndu vaða uppi, seytandi glúkósa um líkamann, rétt eins og hrunverjar kúlulánum. Umhugsunarverð er einnig sú kvenfyrirlinting sem endurspeglast í því að nefna hinar kvenlegu frumur beta, rétt eins og þær séu eitthvað ómerkilegri en alfa-frumur en allt kemur þetta heim og saman við þá staðreynd sem rannsóknir Germaine Greer hafa leitt í ljós að; „all men hate some women some of the time and some men hate all women all of the time.“

Nauðsynlegt er að taka upp sjálfbæra framtíðarsýn og stefna að markvissri mótun menningarlegrar meðvitundar um leg og önnur innri líffæri. Í því samhengi ber að leggja áherslu á kynjaða stefnumörkun, því eins og Germaine Greer hefur bent á; „women have very little idea of how much men hate them“. Meðal annars þessvegna er nauðsynlegt að lögbinda umráðarétt feminista yfir móðurlífum kvenna og taka upp óklámvæddar skýringarmyndir af brisi.

Að lokum vil ég þakka Höllu Gunnarsdóttur skrif hennar um hagsmunamál kvenna og nýja sýn mína á greindarlega framsetningu. Án hennar hefði þessi pistill aldrei orðið til.