Af brennandi tittlingum og ÁTVR

Motoerhead_Shiraz_Rose_Vine_12_Vol_0_75_l-8234_0Samfélag sem einkennist af klámvæðingu, eiturlyfjaneyslu og ofbeldi, þarf á siðvæðingu að halda. Og þar sem Íslendingar eru svo heppnir að eiga sér siðvæðingarfrömuði, er von til þess að þeim sé viðbjargandi. Ólíkustu aðilar hafa tekið að sér baráttu gegn klámi og öðrum dónaskap, þ.á.m. feministahreyfingin, Snorri í Betel og ÁTVR.

Það er út af fyrir sig ánægjulegt að fyrirtæki eins og ÁTVR skuli hefja siðvæðinguna hjá sjálfu sér og nú þegar hefur siðanefndin afstýrt tveimur stórslysum; annarsvegar því að klámsíderinn Tempt 9 yrði markaðssettur á Íslandi og nú nýverið var rauðvíni með nafni hljómsveitarinnar Motörhead hafnað.

Þessum ákvörðunum ber að fagna. Það er nefnilega regla fremur en undantekning að ofbeldisverk séu framin undir áhrifum áfengis og annarra vímuefna, væntanlega vegna áhrifa umbúða og nafns drykkjarins. Sjaldgæft er talið að fólk hefji fíkniefnaneyslu, nema hafa fyrst vanist áfengi og má ætla að þar hafi nöfn og vörumerki úrslitaáhrif. Það sér því hver maður að drekki menn ávaxtavín úr dós með svo klámfenginni mynd, má fastlega reikna með því að klámframleiðsla aukist til muna og búast má við hrinu kynferðisofbeldis í kjölfarið. Eins er varhugavert að bjóða heim hættunni á því að ungt fólk leiðist út í amfetamínneyslu eftir að hafa drukkið rauðvín með nafni rustahljómsveitar.

temptEnn eitt dæmið um siðvæðingu ÁTVR eru sinnaskipti fyrirtækisins gagnvart hinum frægu Coppola vínum. ÁTVR hefur hvað eftir annað mælt með framleiðslu Coppola og m.a.s. gefið út vandaða, bæklinga, skreytta fjölda litmynda þar sem þessum ósiðlegu vínum er hampað. Nú finn ég þessi vín ekki lengur á netsíðu vínbúðarinnar og liggur beinast við að álykta að siðvæðingarnefnd hafi lagst yfir kvikmyndir Coppola og greint boðskap þeirra, en skipulögð glæpastarfsemi, ofbeldi og ólifnaður er rauður þráður í hans frægustu myndum. Nú standa vonir til þess að sú ákvörðun ÁTVR að fjarlægja Coppola úr netverslun sinni, dragi verulega úr hinni alræmdu skipulögðu glæpastarfsemi og Innanríkisráðuneytið geti því fallið frá njósnafrumvarpi sínu með góðri samvisku.  Þó má ætla að bæklingarnir séu ennþá til á mörgum heimilium og því tel ég rétt að siðanefnd innkalli þá, til að sporna ennfremur gegn uppgangi mafíósa á Íslandi.

bStjórn ÁTVR hefur sýnt einstaka ráðvendni og dómgreind með siðvæðingarstefnu sinni  en betur má ef duga skal. Enn eru framin ofbeldisverk á Íslandi og enn er klám hafið til skýjanna. Þegar maður skoðar vöruúrval ÁTVR þarf engan að undra, því enn eru þar á boðstólum vörumerki og umbúðir sem ala á fordómum og staðalmyndum og hvetja til ofbeldis og ólifnaðar.

cSamkvæmt listanum er hið klámfengna Liebfraumilch hvítvín ennþá til sölu í vínbúðum landsins. Nafn drykkjarins merkir bókstaflega „jómfrúarmjólk“. Hafa menn velt fyrir sér boðskapnum sem í þessu felst? Nú er  það á allra vitorði að klámvæðingin hefur orðið þess valdandi að í dag missa ungar konur  meydóm sinn iðulega löngu áður en þær komast á áfengiskaupaaldur.  Er ÁTVR virkilega að hvetja íslenskar jómfrúr, sem sumar hverjar hafa ekki einu sinni lokið fermingarfræðslu, til þess að líta hvítvín sömu augum og mjólk? Eða er myndunum á umbúðunum, sem oftar en ekki sýna móður og barn, ætlað að hvetja konur til að undirgangast markaðsvæðingu kvenlíkamans og þjóna undir staðlaðar hugmyndir um það hvernig brjóst skuli líta út, með því að gefa ungbörnum áfengi í stað þess að brjóstfæða þau?

aBæði bláa nunnan og blái engillinn eru að því er virðist enn til sölu. Bláa nunnan var vinsæll drykkur unglingstelpna um það leyti sem ég var að ljúka grunnskóla, aðallega af því að það var þá ódýrast sætra vína. Sennilega má rekja hórlífi minnar kynslóðar beint til áhrifa bláu nunnunnar því „blátt“ er bein vísun í klám og hvetur þannig skírlífar stúlkur til að klámvæðast. Sjálfsagt hafa margar konur sem í dag eru á miðjum aldri, misst meydóminn eftir að hafa sopið nunnu af stút á bak við skemmtistað að loknum dansleik. Sumar drukku þó frekar Stjána bróður og hafa þær væntanlega átt auðveldara með að halda uppi um sig brókunum. Kannski eins gott því annars væru engar konur eftir til þess að gyrða okkur dræsurnar sem fórum á nunnufyllirí en litum ekki við Stjána.

Annars veit ég eiginlega ekki hvort er verra að boða, klám eða klausturlíf. Getur ÁTVR virkilega verið þekkt fyrir að hvetja konur til þess að gefa kynfrelsi sitt og framtíðarmöguleika upp á bátinn með því að selja vín með þessu nafni? Hversu margar konur hafa ekki fallið fyrir þessu subliminal áróðursbragði og gengið í klaustur eftir að hafa neytt hvítvíns? Auk þess er hér um að ræða hatursáróður gagnvart trúfélögum sem hvetja til klausturlífs, þar sem gefið er til kynna að klaustur séu í raun dulbúin vændishús. ÁTVR hefur því minnst þrjár ástæður til þess að taka þennan ófögnuð úr sölu hið snarasta, eða í versta falli að bjóða ókeypis límmiða með hverri flösku.

Blái engilinn er ekki skárri en það nafn er ekki hið einasta vísun í klám, heldur einnig í eiturlyfið Englaryk. Auk þess hvetur nafnið til fríkvæðingar kvenna sem kynvera, en sterk hefð fyrir því í skáldskap að kalla konur „engla“. Hver kannast ekki við ástarljóð Páls Ólafssonar sem orti t.d. vísuna:

dRagnhildur mín björt á brá
ber af öllum sýnum.
Hvítasunnuengil á
enginn líkan mínum.

Athyglisvert er að Páll, sem var alræmdur drykkjumaður, talar um „sýnir“ rétt eins og engillinn kalli fram ofsjónir. Vel má velta því fyrir sér hvort forspárgildi felist í ljóðinu því haldi menn að það að kalla konu engil sé bara eitthvert 19. aldar fyrirbæri, þá ætti sá hinn sami að kynna sér boðskap nútímahljómsveita. Hér er dæmi frá CocoRosie en þar vísar engillinn í senn til fíkniefnaneyslu og konu auk þess sem hæglega má túlka textann sem táknsögu um kynlíf með fiðurfé.

Það er í öllu falli verðugt verkefni fyrir siðvæðingarnefnd að kafa ofan í tákngildi engla, dýrlinga og annarra trúarvísana á áfengisflöskum, því það veit hver maður sem eitthvað hefur kynnt sér heim eiturlyfja og ólifnaðar að trúartákn eru svo sannarlega hluti af undirheimakúltúrnum.

Annað siðferðisvandamál Sódómu nútímans, snertir kynþáttahyggju, en þar hefur siðvæðingarnefnd ÁTVR enn ekki látið til sín taka. Í minni barnæsku voru súkkulaðihjúpaðar krembollur seldar undir nafninu „negrakossar“ og má ætla að ásókn ungra kvenna í útlendinga, á hippatímanum, standi í beinu sambandi við þau skilaboð sem í því felast. Ég hef varla verið eldri en 13 ára þegar sælgætisframleiðendur aflögðu þennan ósóma og fundu vörunni siðlegra nafn. Hjá vínbúðinni er þó enn, árið 2012, fáanlegt mikið úrval af allskyns „negravínum“. Þarna gefur t.d. að líta Negro Brut, en það nafn gefur til kynna orsakasamband á milli ruddamennsku og hörundslitar. Legg ég til að ÁTVR hreinsi þegar í stað úr hillum sínum negravínin og önnur vörumerki sem kunna að fela í sér hvatningu til kynþáttamismununar og ala á staðalmyndum um kynþætti og þjóðir, þ.m.t. líkjörinn Irish Mist, sem gefur þá mynd af Írum að þeir séu allajafna þokukenndir í hugsun sakir áfengisneyslu.

Af öllum þeim ósóma sem enn sést í hillum ÁTVR, tel ég þó brýnast að fjarlægja klámdrykki þá sem kenndir eru við brunalosta og karlmannslim í senn. Á ég þar við hið vinsæla vörumerki Cockburn’s sem vafalaust er einhver stærsti hvati kláms og kynferðisofbeldis sem ÁTVR hefur ennþá upp á að bjóða. Það má reyndar furðu sæta að fyrirtæki sem telur sig ekki geta verið þekkt fyrir að bjóða upp á vöru með rósanafni yfir amfetamínneytanda, skuli leggja sig niður við að bjóða viðskiptavinum sínum upp á vöru sem ber heiti sem á Íslensku útleggst „Tittlingsbruni“ á sama tíma og alræmdasti graðnagli Íslands, sætir ákærum vegna kynferðisofbeldis.