26. Femínistar rangtúlka listaverk í áróðursskyni

26Femínísk túlkun á listum gengur ýmist út á það að breiða út lygar um kvenhatur og kvennakúgun eða finna feminiskan boðskap sem alls ekki er til staðar.

Feministar taka sakleysilegustu verk eins og t.d. barnaleikrit Thorbjorns Egner og vinsæla jólasöngva og leita sérstaklega að kvenhatri. Með hugmyndafræði að vopni er auðvitað hægt að finna hvaða rugl sem er í hverju sem er. Markmiðið er að sýna fram á að menningin sé gegnsýrð af kvenhatri og til að renna stoðum undir þá klikkuðu skoðun er allt er lagt út á versta hugsanlega máta.  Ballaða Billy Joel „Always a Woman“ sem lýsir því sem karl sættir sig við í fari konu þótt það særi hann, er  kvenhatur.  Texti sem Tammy Wynette gerði frægan, „Stand by Your Man“ og lýsir því sem kona sættir sig við í fari tillitslauss karls, er ekki dæmi um karlhatur heldur afhjúpun kvennakúgunar. (Nánar hér.)

Annað undarlegt afbrigði af feminsikri listtúlkun er það að sjá feminiskar hugmyndir þar sem þær eru alls ekki til staðar. Dæmi um það er þessi túlkun á Lolitu eftir Nabokov. Greinin er afskaplega vel skrifuð og sannfærandi fyrir þá sem ekkert hafa velt verkinu fyrir sér. Sú hugmynd að Nabokov sé með verkinu að svipta hulunni af ógeðslegu eðli barnanauðgara er þó gjörsamlega út í hött. Nabovkov gekk það fyrst og fremst til að draga upp mannlega mynd af karli sem verður ástfanginn af unglingi og skyggnast inn í hugarheim hans, án þess að réttlæta gjörðir hans og án þess að dæma hann. Þótt samúð með þolandanum skíni í gegn hefur það ekkert með femínisma að gera, það þarf ekki femínsma til að átta sig á því að kynferðissamband stjúpföður og barns er eyðileggjandi. Í meðförum feminista verður sagan ýmist hluti af nauðgunarmenningunni eða feminískt verk. Annað dæmi benti sagnfræðingurinn Lára Magnúsardóttir mér á. Það er sagan „The Scarlet Letter“ eftir Nathaniel Hawthorne. Hún segir frá konu sem er útskúfað úr samfélagi sínu vegna saurlífisbrota. Í meðförum femnista verður hún að fórnarlambi kynferðislegar misnotkunar af hálfu prestsins enda þótt augljósa túlkunin og sú sem var viðurkennd í 150 ár, sé ádeila á trúarstefnur og menningu sem gerir ást og kynlíf að glæp.